Rys historyczny OSP w Cyganach

Na podstawie wywiadów z mieszkańcami wsi Cygany, obserwacji i własnych zapisów w kronice, ,,Rys historyczny OSP w Cyganach” opracowała Zofia Sędyka (Dąbrowska) – członek OSP w Cyganach. Cygany, 22.02.2016 r.

Powstanie Ochotniczej Straży Pożarnej w Cyganach, zwanej wówczas Ochotniczą Strażą Ogniową, datuje się na rok 1898. Na początku swojej działalności, strażacy dysponowali sprzętem gaśniczym w postaci: wiader, bosaków, tłumic, ręcznych, drewnianych sikawek i drewnianych drabin. Nie posiadali odzieży ochronnej, ani mundurów galowych. Ich strojem reprezentacyjnym były tzw. ,,kamziele” z brązowego sukna.

Pierwszym komendantem był Andrzej Kozdęba. Niestety, nic więcej na jego temat nie wiadomo. Następnie komendantem został Kazimierz Wolan, który był jednocześnie wójtem wsi Cygany. Dzięki piastowanemu stanowisku, miał wpływ na pozytywne załatwienie wielu spraw, ważnych dla strażaków. Zakupiono między innymi mundury i rogatywki. W miejscu, gdzie obecnie znajduje się plac szkolny, wybudowano remizę, która pełniła funkcję świetlicy. Budynek był niewielki, drewniany, kryty już dachówką, ale bez powały, a podłoga wyłożona była z cegły. Obok postawiono dzwon, za pomocą którego zwoływano alarm. Dzwon na początku zawisł na drewnianej konstrukcji. Z czasem zmieniono ją na konstrukcję metalową, przetrwał aż do 2002 roku, wtedy go skradziono.

W latach międzywojennych, strażacy działali już w sposób dobrze zorganizowany. Regularnie odbywały się ćwiczenia sportowo-pożarnicze. W czasie okupacji strażacy nie zaprzestali swojej działalności, nadal spotykali się potajemnie i jak dawniej, odbywali ćwiczenia, aby stale być w pełnej gotowości.

Po II wojnie światowej, w 1946 r. na komendanta powołano Władysława Drykę. Był świeżo po wojsku, młody i pełen zapału do pracy społecznej. W dużej mierze to dzięki jego staraniom w 1949 r. wybudowano nową remizę, murowaną, a w 1956 r. zamontowano na niej syrenę, zakupioną za pieniądze jakie wygospodarowano podczas elektryfikacji wsi. Remiza służyła strażakom i wszystkim mieszkańcom do chwili wybudowania obecnej, dużej i nowoczesnej. Następnie budynek starej remizy, został gruntownie wyremontowany i dziś mieści się w nim sklep.

W 1957 r. naczelnikiem został Wojciech Dryka. Jednostka wzbogaciła się o motopompę wraz z wozem bojowym konnym, do którego zaprzęgano konie miejscowych gospodarzy. Oprócz udziału w akcjach bojowych, strażacy prowadzili działalność profilaktyczną. Chodzili od domu do domu, pouczając mieszkańców jak zapobiegać pożarom, dokonywali kontroli w zakresie posiadania podręcznego sprzętu gaśniczego. Prowadzili również działalność kulturalną: organizowano festyny, przygotowywano przedstawienia okolicznościowe. Za zarobione pieniądze doposażano jednostkę. Zakupiono między innymi trąbkę alarmową. W tym miejscu należy wspomnieć o znakomitych trębaczach, byli nimi: Jan Kosmala i Franciszek Ordon.

W latach 1979-1988 naczelnikiem OSP został Władysław Rożek. Już wtedy myślano o wybudowaniu nowej strażnicy, większej i nowocześniejszej. Jednak dopiero kiedy naczelnikiem został Aleksander Tomczyk, który funkcję tę pełnił w latach 1988-1992, zaczęto gromadzić materiały budowlane. Kolejnym naczelnikiem został Eugeniusz Małek, funkcję tę pełnił w latach 1992-98. W 1993 r. przygotowano dokumentację budowlaną remizy, a w 1994 r. powołano Społeczny Komitet Budowy Domu Ludowego i Strażnicy OSP w składzie: Mieczysław Kozdęba, Jan Kosmala, Czesława Zych, Jerzy Kozioł, Michał Rożek, Eugeniusz Małek. Od tego momentu prace wokół budowy przyśpieszyły. Wiele materiałów zakupiono ze środków społecznych oraz z pieniędzy zarobionych przez strażaków, którzy organizowali m. in. festyny. Duży wkład w pozyskiwaniu funduszy i we właściwym ich zagospodarowaniu, miał długoletni skarbnik jednostki dh Marek Denkowski. Wielu strażaków pracowało w czynie społecznym. Ogromne zasługi w pozyskiwaniu środków finansowych na budowę mają ówcześni radni i jednocześnie członkowie Społecznego Komitetu Budowy Czesława Zych i Mieczysław Kozdęba, 25.07.1995 r. kierownik budowy Franciszek Rożek, człowiek wielce zasłużony dla wsi Cygany, dokonał pierwszego wpisu do dziennika budowy, a już w 1997 r. budynek został przykryty.

W 1998 r. Eugeniusz Małek zrezygnował z funkcji naczelnika i na jego miejsce został wybrany Jerzy Kozioł, pełniący dotychczas funkcję najpierw prezesa, a później wiceprezesa OSP. Jerzy Kozioł naczelnikiem był do 2004 roku.

W latach 1996 – 2006 funkcję prezesa OSP pełnił Mieczysław Kozdęba. W 2004 r. ponownie naczelnikiem OSP został Eugeniusz Małek. W tym okresie nastąpił dynamiczny rozwój jednostki. W 1997 r. powstała Kobieca Drużyna Pożarnicza, która miała duży wpływ na działalność kulturalną jednostki. Utworzono też Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze, zarówno chłopięcą jak i dziewczęcą, które zdobywały liczne nagrody w zawodach sportowo – pożarniczych, turniejach wiedzy pożarniczej i na konkursach plastycznych. Uroczyste ślubowanie nowo utworzonych drużyn miało miejsce 25.01.1998 r.

W 1997 r. powstał Ludowy Zespół ,,Cyganianki”. Ponieważ tworzyły go głównie druhny strażaczki, zespół do 2002 r. działał pod patronatem OSP.

Założono pierwszą kronikę, w której odtworzono historię powstania jednostki OSP w Cyganach. Zadania tego podjęła się Zofia Sędyka pełniąca w latach 1998 – 2006 funkcję kronikarza. Od 2006 r. do chwili obecnej kronikę prowadzi Ryszard Samojeden. Kroniki jednostki OSP w Cyganach brały udział w XV i XX Ogólnopolskim Konkursie Kronik. W 2004 r. przeniesiono syrenę ze starej remizy na nową. Jednostka wzbogaciła się o wóz bojowy IVECO MAGIRUS, nastąpiła zmiana kwalifikacji jednostki z typu ,,M” na typ ,,S-1”. Uroczystość przekazania wozu odbyła się 24. 10. 2004 r. Kierowcą samochodu na początku był Jerzy Kozioł, a następnie został nim Zbigniew Dryka. Wykończono budynek remizy, który uroczyście został otwarty jako Centrum Kultury Lasowiackiej, wydarzenie to miało miejsce 17.VII. 2008 r.

07.09. 2008 r. odbyła się uroczystość 110 rocznicy utworzenia jednostki, podczas której przekazano jednostce sztandar, ufundowany przez społeczeństwo wsi Cygany. Funkcję prezesa od 2006 r. do 2011 r. pełnił Franciszek Witoń. Od 2011r. funkcję prezesa piastował Tadeusz Łącz, naczelnikiem w tym czasie nadal był Eugeniusz Małek.

W czasie kadencji ostatniego zarządu w latach 2011 – 2016 również wiele się zmieniło. Między innymi: wytynkowano wieżę, zamontowano drabinki i barierki ochronne, wykonano posadzkę pod garaż. Zakupiono garaż blaszany, dokonano adaptacji pomieszczeń na świetlicę, zaplecze gospodarcze i sanitarne, zorganizowano uroczyste otwarcie świetlicy, odnowiono pomieszczenie biurowe nad garażem, klatkę schodową i garaż. Jednostka wzbogaciła się o lekki samochód ratowniczo gaśniczy, oraz oplandekowaną przyczepkę transportową do przewozu sprzętu pożarniczego.

20 lutego 2016 r. odbyło się Zebranie Sprawozdawczo – Wyborcze podczas, którego zmienił się skład osobowy Zarządu. Prezesem nadal pozostał Tadeusz Łącz, a naczelnikiem został Sylwester Kozdęba.

Dziś, jednostka OSP w Cyganach liczy 58 członków czynnych, 7 honorowych i 14 członków Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Oprócz prowadzonej działalności statutowej, strażacy angażują się we wszystkie ważniejsze uroczystości religijne i imprezy lokalne.