Jan Puk-lasowiacki rzeźbiarz

Jan Puk to ludowy rzeźbiarz i regionalista z regionu lasowiackiego.

Urodził się w 1940 roku we wsi Wola Rusinowska. Obecnie mieszka w Trześni, Gmina Gorzyce.

Poznaliśmy się 35 lat temu. Pracowałam wtedy w szkole, w miejscowości Cygany. Pan Puk dopiero rozpoczynał swoją działalność jako regionalista i twórca. Jeździł do odległych szkół, swoim rowerem, próbując zainteresować kulturą regionalną nauczycieli i uczniów. Nie miał łatwego zadania, kultura regionalna wówczas nie była zbyt modna i mało kto się nią interesował. Z racji tego, że mnie temat ten interesował i w swojej pracy często sięgałam do dziedzictwa kulturowego, zapraszałam pana Puka na swoje lekcje. Kilkakrotnie odwiedzałam go w jego miejscu zamieszkania, gdzie podpatrywałam jak pracuje nad nowymi rzeźbami. Za każdym razem podziwiałam jego talent i pracowitość. Później spotykaliśmy się rzadziej, tylko przy okazji jakichś uroczystości i wydarzeń o charakterze ludowym.

Ostatnio znów odwiedziłam pana Puka w jego domu. To co zobaczyłam trochę mnie zaskoczyło. Pan Puk bardzo rozwinął swoje umiejętności artystyczne. W swoich dziełach porusza różnorodną tematykę. W domu urządził galerię, gdzie można zobaczyć wyrzeźbione postacie ludzkie przy pracy, konie, drewniane wozy, sprzęt gospodarski, postacie świętych, kapliczki, całe sceny rodzajowe przedstawiające dawne życie wiejskie. Najbardziej  zaciekawiły mnie rzeźby ruchome, przedstawiające różnych rzemieślników oraz ruchome zabawki. Pokaźną kolekcję stanowią proste instrumenty, wykonane przez pana Puka. Są to gwizdki o wymyślnych kształtach, grzechotki i kołatki.

Prace Jana Puka są bardzo charakterystyczne. Wszystkie wykonane są prostymi narzędziami, z niemalowanego drewna i bez użycia gwoździ. Można oglądać je w wielu izbach regionalnych, muzeach i w prywatnych zbiorach na terenie całej Polski, a nawet za granicą. Do pana Jana przyjeżdża wiele osób, które chcą go poznać i porozmawiać z nim, bo pan Jan nie tylko rzeźbi, ale też pisze wiersze i opowiada ciekawe historie. Zbiera też różne pamiątki, stare fotografie i prowadzi kroniki. To człowiek, który niewątpliwie ogromnie zasłużył się dla kultury ludowej.

Za swoją działalność otrzymał wiele prestiżowych odznak i nagród m.in.: Odznakę Zasłużony Działacz Kultury, Odznakę Honorową – Za Zasługi dla Oświaty, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej’, w kategorii „twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego”, Nagrodę im. Michała Marczaka i srebrny  medal Gloria Artis. 

                                                                                                                                                                                       Zofia Dąbrowska